Rolf Schulte: “Ik denk dat mensen niet in de gaten hebben hoe moeilijk het is om uit de kast te komen in de sportwereld”

Handbal is zijn leven. Rolf Schulte speelde tot zijn 22ste in de Eredivisie, is nu 37 jaar handbaltrainer én werkt voor het Nederlands Handbal Verbond. Daarnaast verzorgt hij sportaanbod voor overblijvers op de basisschool. In alles wat hij doet zet hij in op sociale acceptatie en gelijkwaardigheid. “Ik zat jarenlang in de kast. Ik weet hoe het is om een mooier beeld van jezelf proberen te schetsen. Hoe langer je dat volhoudt, des te groter de spagaat wordt. Wees gewoon jezelf. Dat maakt het zoveel makkelijker om te presteren en bovenal: het maakt je gelukkiger.”

Het masker afzetten 
“Toen ik eenmaal besefte dat ik op mannen val, zag ik er enorm tegenop om het aan mijn omgeving te vertellen. Thuis maakten we bijvoorbeeld grapjes over homo’s. En ik dacht eigenlijk ook dat mijn medespelers mij niet zouden accepteren, en ik zou moeten stoppen met handbal. Ik denk dat mensen niet in de gaten hebben hoe moeilijk het is om uit de kast te komen in de sportwereld: in de kleedkamer is er vaak sprake van haantjesgedrag en iedereen gaat er maar van uit dat je een stoer verhaal over vrouwen hebt.” 

“Op een gegeven moment wilde ik niet langer een masker ophouden en ben ik het langzaamaan mensen gaan vertellen. De reacties in mijn sociale omgeving waren erg goed: het ging binnen twee minuten weer over de film die op tv was. Ook in de handbalwereld reageerde iedereen gelukkig positief.”

“Ik was op dat moment aanvoerder en één van de beste spelers. Het maakte mijn team helemaal niets uit dat ik homo ben. Het bleef gaan over mijn prestaties en niet over mijn geaardheid. Ik had het idee gevormd dat het een groot probleem zou zijn. Daardoor werd ikzelf mijn grootste tegenstander. Ik baal dat ik er zolang tegenop heb gezien. Wat een enorme tijdsverspilling. Ik had al die tijd al echt mezelf en gelukkig kunnen zijn.” 

Gelijkwaardigheid binnen het team 
“In mijn functie als coach heb ik nooit negatieve reacties gekregen over mijn homoseksualiteit. Voor mijn gevoel reageren mensen niet anders op me ómdat ik homo ben. Maar, ik ben er ook heel open over en ga er makkelijk mee om. Ik krijg ook wel eens grappen over aantrekkelijke mannen te horen. Dat moet ook kunnen, vind ik.”

“Mensen hebben er geen kwade bedoeling mee. Het is meer onbewust onbekwaam. Misschien bedoelen ze het ook wel positief. Ik vind dat je jezelf ook niet per se aangesproken moet voelen. Of gaan denken dat ze een hekel hebben aan LHBTIQ+. Als ik dat soort opmerkingen niet fijn vind, spreek ik mensen daarop aan. Je ziet dat mensen hun gedrag best willen aanpassen.”  

Sociale acceptatie niet het einddoel 
“Ik sta binnen mijn team voor gelijkwaardigheid en sociale acceptatie. Als trainer ben ik dan ook dagelijks bezig met het creëren van een sociaal veilige sportcultuur. Als je zonder angst voor negatieve reacties van anderen aan je eigen ontwikkeling kunt werken en weet dat je altijd alles kunt zeggen, voel je je vrijer om jezelf kwetsbaar op te stellen.”

“Dat heeft iedereen nodig, want alleen als je je kwetsbaar op durft te stellen kan je leren van je fouten. Ik heb in mijn teams ook nog nooit meegemaakt dat spelers of speelsters last hadden van hun geaardheid. Je moet open staan voor andere meningen en denkbeelden. Als je dat doet, heb je als team meer kwaliteiten in huis.”

“Niemand is gelijk, maar iedereen is gelijkwaardig. Je hoeft ook niet perfect te zijn. Durf fouten te maken en bespreek ze ook. Als je echt jezelf bent, voel je minder druk en kan je beter presteren. Hier heb je als team ook plezier van. Sociale acceptatie is niet mijn einddoel als trainer. Sociale acceptatie draagt bij om het einddoel, optimale talentontwikkeling en prestaties, te behalen.”

Sport als minimaatschappij 
“Sport is een minimaatschappij waarin mensen leren om te gaan met situaties die ze ook buiten de sport tegenkomen. Ik heb daar als trainer-coach een opvoedende taak in. Dat is ook een van de redenen dat ik bij mijn vorige club de jongste jeugd trainde. LHBTIQ+ ervaren begint al bij kleine kinderen. Hoe je met verschillen omgaat leer je al rond die leeftijd. Daarom staan gelijkwaardigheid en sociale acceptatie centraal in mijn trainingsprogramma voor de jongste jeugd. Je hoeft geen mooier beeld van jezelf te schetsen, want daar wordt niemand beter van.” 

“Als kinderen andere kinderen uitlachen, treed ik daar streng tegen op. Pestgedrag wil ik de kop indrukken. Ik leer kinderen dat verschillen juist mooi zijn, dat ze daarvoor open moeten staan en van kunnen leren. Kinderen leren op jonge leeftijd wie ze zijn en hoe ze met verschillen om kunnen gaan en van fouten kunnen leren. Wat zouden we een heerlijke wereld hebben als iedereen daar open voor zou staan en bereid is daarvan te leren.” 

Van onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam 
“Uiteindelijk wil je van onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam, waarbij je rekening houdt met anderen. Ik vind het super positief dat het Nederlands Handbal Verbond een van de voortrekkers is rondom transgenders in de sport, bijvoorbeeld. Denk aan de kleedkamerindeling: hoe ga je om met transpersonen in een team? Mensen denken daar helemaal niet bij na. Als je als transgender bij een club komt en hier al aan gedacht is, is dat superfijn. Dan hoef je dat zelf niet bespreekbaar te maken. De bereidheid om rekening te houden met een ander is groot. Als je zichtbaar maakt wat beter kan, gaan anderen dat ook inzien en willen ze dat verbeteren.” 

Tekst en fotografie: NOC*NSF